Vitale informatie voor jouw gezondheid

Stress veroorzaakt tekort aan voedingsstoffen die noodzakelijk zijn voor de opbouw van hormonen en enzymen 

Langdurige stress ontregelt hormonen en veroorzaakt op den duur energietekort, vitaliteit problemen en op termijn ontstaan fysieke klachten. Denk aan uitputting van de bijnieren, depressie, burnout, slaapproblemen, methylatieproblemen (problemen met de celdeling),  diabetes en chronisch gebrek aan energie. De belangrijkste oorzaak ligt in het feit dat langdurige stress belangrijke voorraden aan voedingsstoffen uitput die ons lichaam nodig heeft voor de opbouw van hormonen en enzymen. In dit artikel leg ik uit wat je zelf kunt doen en welke voeding helpt herstellen.  

Stress-actie-reactie  

Voor de duidelijkheid maak ik eerst onderscheid tussen stressoren en stressrespons. Met stressoren wordt de oorzaak van een stressreactie bedoeld. Een stressor kan bijvoorbeeld die beer op de weg zijn, het verliezen van je geliefde of ontslagen worden. Hierop ontstaat de zogenaamde stressrespons, de reactie van het lichaam, waarbij veel adrenaline wordt aangemaakt om het verdedigingsmechanisme te activeren. Ook wel de Fight, freeze of Fligtht reactie genoemd.

Lichamelijke processen zoals ziekte, koorts, trauma’s, maar ook verandering van temperatuur, beweging, zwangerschap en het verwerken van prikkels veroorzaken ook stress voor het lichaam, met die kanttekening dat het lichaam hier heel goed mee om kan gaan. Fysieke stress of stressrespons kan dus worden veroorzaakt door externe factoren, maar ook door processen die afspelen in het lichaam.

GEzonde stressprikkel       

Kortdurende stress is voor het menselijk lichaam geen enkel probleem. Evolutionair gezien, is ons DNA daar op ingesteld. Ons lichaam kan met stress omgaan, mits de stress niet langer dan een aantal weken duurt. Gezonde, kortdurende stress hoort zelfs bij het leven, het is natuurlijk en functioneel. Het kan zelfs prestatie verhogend werken. In acute stress situaties wordt het immuunsysteem onmiddelijk geactiveerd om adrenaline aan te maken. Adrenaline is het hormoon wat het lichaam in opperste staat van paraatheid brengt. De darmen geven ruim water, natrium en glucose vrij, zodat spieren snel voldoende energie krijgen om te kunnen rennen,  te vechten of te bevriezen. In gevaarlijke situaties is stress zelfs zeer wenselijk. Denk aan het oversteken van de straat, wanneer je bijna geschept wordt door een auto is het handig om snel weg te kunnen springen.

Tegelijkertijd met de aanmaak van adrenaline wordt ook het immuunstysteem geactiveerd, wat functioneel is bij een virale besmetting of een wond. Problemen ontstaan wanneer het immuunsysteem constant alert moet zijn, dit vraagt zeer veel energie, met als gevolg dat het lichaam uitgeput en oververmoeid raakt. Dit geeft disstress en hormonale onbalans. Het lichaam wordt gevoeliger voor pijn en op den duur ontstaan gezondheidsproblemen. Zelfs Metabole ziekten, diabetes type 2 en verhoogd cholesterol kunnen veroorzaakt worden door langdurige stress.

Chronische stress kost veel energie

Om stress hormonen aan te maken heeft het lichaam extra veel eiwitten, B-vitaminen en mineralen nodig. Er kunnen veel klachten ontstaan wanneer langdurig deze reserve voorraden worden uitgeput. Blijft de stress aanhouden dan blijft je lichaam adrenaline aanmaken en ervaart dit als een constante situatie van in ‘gevaar’ zijn. Alle zintuigelijke ervaringen worden versterkt en het lichaam kan zelfs gevoeliger worden voor pijn. Disstress kan worden veroorzaakt door traumatische ervaringen of een disbalans in belasting en belastbaarheid van iemand.                       

Het lichaam raakt hormonaal in onbalans door de tekorten, wat uiteindelijk kan leiden tot allerlei klachten als concentratieproblemen, depressie, slapeloosheid, vermoeidheid, prikkelbaarheid, hoofdpijn, spierpijn en hartkloppingen. Een belangrijk onderdeel van de therapie is het tot rust brengen van het immuunsysteem door de stressreactie te stoppen. Hiervoor moet goed onderzocht worden wat de oorzaak is van het probleem en de juiste supplementen worden voorgeschreven van hoge kwaliteit. Dat magnesium betrokken is bij meer dan 300 lichaamsprocessen, is voor veel mensen reden om een magnesiumsupplement te nemen. Let op; vraag om advies welke magnesium je het best kunt nemen, omdat er minstens 10 soorten zijn die elk een andere werking hebben. Vraag advies aan een deskundig orthomoleculair geschoold therapeut.

Effect op organen

Chronische stress veroorzaakt uitputting van de bijnieren, die het verlengde stress hormoon (cortisol) aan blijven maken onder deze omstandigheden. Langdurige stress kan ook serotonine (het zogenaamde geluks-hormoon) én melatonine (het slaaphormoon & regeneratiehormoon) verlagen. Met als mogelijk gevolg een depressie, slaapproblemen of problemen met de celdeling. Een tekort aan cortisol merk je doordat je op bepaalde momente extra behoefte hebt om koolhydraten/suikers te eten. Meestal is dit rond 11.00 uur,  15.00 uur en 20.00 uur. Realiseer je echter dat koolhydraten/suikers deze tekorten niet kunnen aanvullen, het lichaam zal steeds meer uitgeput raken hierdoor, met nog minder energie als gevolg. Het lichaam ervaart hierdoor grote pieken en dalen. Denk aan hypoglykemie.

Andere organen komen eveneens essentiële voedingsstoffen te kort. De lever krijgt te weinig energie om zijn werk (het verteren van voeding en zuiveren van het lichaam) te doen, doordat er  te weinig kwalitatieve voedingsstoffen zijn zoals eiwitten, vitaminen en mineralen. De nieren zullen minder in staat zijn om het lichaam te draineren. Kortom, ieder orgaan komt stoffen te kort en kan minder goed zijn taken uitvoeren wat een negatieve invloed heeft op alle lichaamsfuncties.

Andere oorzaken van stress

Chronische ziekten en pijn wordt door het lichaam ook als stress ervaren. Het immuunsyteem is op dat moment 24 uur per dag – 7 dagen per week actief. Chronische ziekte put het lichaam uit, waardoor de organen (spijsverteringsstelsel), maag, huis, lever en milt) onvoldoende energie krijgen. Het verminderen of vermijden van stress kan het immuunsysteem tot rust brengen. Uiteraard is dit moeilijker bij chronische ziekten, pijn verminderen helpt.

Gelukkig zijn er effectieve natuurlijke middelen die het imuunsysteem tot rust brengen. Het opzoeken van de oorzaak is belangrijk. Chronische stress resulteert o.a. in een daling van vitamine A, C, E, B1, B2, B3, B6, B11, B12, magnesium, calcium, aminozuren en biotine.  Kies daarom voor een gezond en gevarieerd eetpatroon om hier in te voorzien met aanvullend suppletie, liefst op advies van een orthomoleculair therapeut.

Om het slaaphormoon melatonine te kunnen maken van serotonine heeft het lichaam naast L-Tryptofaan ook vitamine C, vitamine B3, B, foliumzuur, zink, aminozuren en mineralen nodig. Bij stress en grote inspanning worden ook deze stoffen verbruikt en ontstaan makkelijk tekorten waardoor slappproblemen ontstaan. 

Signaal van bijnierproblemen door stress

Wanneer je ondanks een goede nachtrust toch regelmatig moe opstaat, kan dit een relatie hebben met een verstoorde adrenaline huishouding als gevolg van chronische stress. Adrenaline is niet alleen een stresshormoon, adrenaline is ook het zogenaamde fitheidshormoon.  Bij voldoende aanmaak van dit hormoon maakt dit hormoon dat we  ’s morgens vanzelf, zonder wekker wakker worden, zonder opstartproblemen of vermoeidheid.

Wanneer je chronisch vermoeid wakker wordt, is de kans groot dat dit te maken heeft met het feit dat adrenaline wordt opgebruikt aan stressreacties. Het aminozuur L-Tyrosine, vitamine B6, B12 en folioumzuur is nodig voor de aanmaak van adrenaline. Stress, roken, te veel koffie zullen ook dit hormoon verder uitputten.

Een tekort aan eiwitten/aminiozuren levert een gebrek op aan energie in het algemeen. Naast de levering van energie zijn aminozuren in eerste instantie bedoeld als bouwstof voor cellen, organen, spieren, botten, huid en bloedvaten. Aminozuren geven de celmembraan in de cel zijn vorm en stabiliteit. Alle enzymen zijn eiwitstructuren en hormonen en neutrotransmitters zijn opgebouwd uit aminozuren. Zelfs bij de glucosehuishouding (insuline) spelen die aminozuren een belangrijke rol.

Behandel stress en hormonale disbalans met voeding

Iedereen kan bedenken dat voor groei, warmte, aanmaak

van hormonen en enzymen voedingsstoffen nodig zijn uit

goede voeding. Zie het als de brandstof voor alle vitale functies en processen als genezing, vitaliteit en groei.

Door een overvloed aan balaststoffen (chips, fastfood, alcohol, E-nummers, suiker, zuivel, gluten) bevat veel voeding stoffen, die een hormoonachtige functie uitoefenen, waardoor het lichaam uit balans raakt. Deze bevatten grote hoeveelheden transvetten.  Transvetten verhogen het LDL cholesterol, de insulinespiegel en prostaglandinen 2. Transveten spelen een rol bij hart- en vaatziekten, kanker en obesitas. Daarbij verlagen ze het testosterongehalte, de spermakwaliteit en de ontgiftingscapaciteit van het lichaam.

Helaas bevat het voedingspatroon van de meeste Nederlanders te weinig essentiële voedingsstoffen zoals vitaminen, mineralen, bio flavonoïden, omega 3 en 9, essentiële suikers voor de opbouw van hormonen als adrenaline, cortisol, serotonine en melatonine.

Het oerdieet, mits biologisch geteelt, voorziet wel in die voedingsstoffen, de naam zegt het al. Het is afgestemd op ons DNA en door de eeuwen heen heeft deze voeding mede gezorgd voor de ontwikkeling die de mens heeft doorgemaakt. Voor richtlijnen over oervoeding verwijs ik je graag door naar mijn handleiding *Hoe start ik met oervoeding. Het is op tevragen via het contactformulier.

Eet dus meer eiwitten/aminozuren, altijd samen met groenten en zorg voor voldoende cofactoren (de vitaminen/mineralen die methylatieprocessen ondersteunen. Vooral voor vegetariërs is het belangrijk om voldoende eiwiten en vitamine B12 te eten.

Vaak is het lastig voor mensen om een keus te maken uit de vele diëten. Voor meer informatie een gezond en heilzaam voedingspatroon, goede recepten en hoe je dat toepast in je dagelijkse drukke leven adviseer ik om een persoonlijk consult aan te vragen via het contactformulier. Binnenkort in deze blog een artikel over oervoeding.